Zastosowanie immunohistochemii w dermatopatologii

W ostatnich 25 latach w świecie Immunihistochemii dokonało się wiele rewolucjonizujących odkryć oraz znaczących postępów mających kluczowy wpływ na diagnostykę. Można zatem przypuszczać, że techniki te są popularne we wszystkich typach diagnostyki nowotworów, są jednak takie grupy w których mimo upływu lat nadal wygrywają barwienia rutynowe nad IHC. Takim przykładem jest dermatopatologia, w której techniki IHC mogą znacząco pomóc w wydaniu prawidłowej diagnozy.

Jak często występują nowotwory skóry?

Nowotwory skóry bo o nich tu mowa są jednymi z najczęstszych nowotworów złośliwych występujących u człowieka, gdyż stanowią około 1/3 wszystkich diagnozowanych nowotworów.

Diagnostyka różnicowa w dermatopatologii jest tematem ciężkim ponieważ musi pozwalać na rozróżnienie różnych typów nowotworów ale też innych zmian skórnych spowodowanych wieloma czynnikami w tym słońcem. W samej tylko grupie najczęściej pojawiających się nowotworów mamy takie nowotwory jak rak wrzecionowatokomórkowy (Spindle Cell Squamous Cell Carcinoma) atypowy żółtak włóknisty (Atypical fibroxanthoma), czerniak desmoplastyczny, (Desmoplastic Melanoma), rak łojowy (Sebaceous carcinoma, Sebaceous gland carcinoma – SC) osłoniak włosowy (Trichilemmomas) oraz wiele innych.

Z powodu potencjalnie nakładającej się reaktywności do diagnostyki należy wybrać taką siatkę markerów IHC które wspomogą proces diagnostyki różnicowej a tym samym wspomogą proces leczenia pacjenta.

Jakie przeciwciała są najczęściej stosowane do diagnostyki w dermatopatologii:

CD63 (NKI/C3)
Factor XIIIa (AC-1A1)
Factor XIIIa (EP3372)
PNL2 (PNL2)
HMB-45 (HMB-45)
KBA.62 (KBA.62)
MART-1 (Melan A) (A103)
MART-1 (Melan A) (M2-7C10)
NGFR (EP31)
NGFR (MRG-21)
Nestin (EP287)
Nestin (10C2)
PRAME (EP461)
S-100 (4C4.9)
SOX-10 (EP268)
SPX-10 polyclonal
Tyrosinase (T311)

Poniżej przedstawimy krótką charakterystykę wybranych przeciwciał wspomagających różnicowanie w dermopatologii.

PRAME (EP461)

PRAME (preferencyjnie eksprymowany antygen w czerniaku; ang. Preferentially-expressed Antigen in Melanoma) jest genem kodowanym na sekwencji chromosomalnej 22q11-22 i koduje białko o długości 509 reszt aminokwasowych. PRAME jest antygenem czerniaka, który ulega preferencyjnej ekspresji w guzach nowotworowych i jest rozpoznawany przez cytotoksyczne limfocyty T. PRAME może służyć do odróżniania komórek czerniaka złośliwego od komórek znamion i dlatego może być użyteczny do celów diagnostycznych, aby potwierdzić podejrzenie czerniaka. PRAME jest uważany za antygen rakowo-testowy (CTA) i nie ulega silnej ekspresji w większości innych prawidłowych tkanek. PRAME wykazuje pozytywną ekspresję w około połowie czerniaków błony naczyniowej oka6 i w większości czerniaków śluzówkowych.

HMB-45 (HMB-45)

Anty-HMB45 to przydatny znacznik immunohistochemiczny czerniaka, który reaguje z antygenami obecnymi w niedojrzałych melanosomach. Anty-HMB45 jest przydatne w identyfikowaniu czerniaka złośliwego bezbarwnikowego pośród innych zmian nowotworowych o podobnej morfologii.

MART-1 (Melan A) (A103)

MART-1 (znany również jako Melan A) stanowi antygen różnicowania melanocytów. MART-1 jest białkiem transbłonowym obecnym w melanocytach zdrowej skóry, siatkówki, pieprzyków i większości czerniaków. MART-1 to bardzo przydatny marker do identyfikacji czerniaków przerzutowych.

NGFR (EP31)

Receptor czynnika wzrostu nerwów (NGFR), glikoproteina 75 kd (znana również jako P-75NTR), to pierwszy z receptorów neurotrofin do wyizolowania, będący członkiem rodziny receptorów czynnika martwicy nowotworów (TNF). Ekspresja NGFR występuje nie tylko we współczulnych i czuciowych komórkach nerwowych, ale również w szeregu komórek grzebienia nerwowego lub pochodnych nowotworu, takich jak melanocyty, czerniaki, nerwiaki, guzy chromochłonne, włókniakonerwiaki i znamiona neurotyzowane (melanocyty typu C). Przeciwciało przeciwko NGFR okazało się być niezawodnym markerem czerniaka desmoplastycznego i neurotropowego. Ekspresja NGFR jest wszechobecna i nie jest ograniczona do układu nerwowego, dochodzi do niej w przypadku dojrzałych komórek nienerwowych, takich jak komórki okołonaczyniowe, komórki miazgi zęba, limfoidalne pęcherzykowe komórki dendrytyczne, nabłonka podstawowego błony śluzowej jamy ustnej i mieszków włosowych, komórki podstawowe gruczołu krokowego i komórki mioepitelialne. Przeciwciało przeciwko NGFR oznacza komórki mioepitelialne kanałów sutkowych i fibroblasty wewnątrzpłacikowe, a przez to jest pomocne w identyfikowaniu inwazyjnych zmian sutka.

PNL2 (PNL2)

Przeciwciało przeciwko PNL2 jest użytecznym odczynnikiem immunohistochemicznym do wybarwiania melanocytów i pochodzących z nich guzów. Reaktywność przeciwciała przeciwko PNL2 jest obserwowana w cytoplazmie melanocytów skóry i błony śluzowej ust. Przeciwciało przeciwko PNL2 znakuje znamiona wewnątrznaskórkowe, zaś komponent skórny złożonych znamion w dużym stopniu pozostaje niereaktywny.

KBA.62 (KBA.62)

KBA.62 to monoklonalne przeciwciało anty-melanoma, które reaguje z antygenem, który nie został jeszcze zidentyfikowany . Używane głównie jako znacznik czerniaka, KBA.62 wykrywa również komórki mięśnia gładkiego, komórki podstawne naskórka i nabłonka trzonu włosa skóry.

S-100

Białko S-100 występuje w prawidłowych melanocytach, komórkach Langerhansa, histiocytach, chrondrocytach, lipocytach, mięśniach szkieletowych i sercowych, komórkach Schwanna, komórkach nabłonkowych i mięśniowo-nabłonkowych sutka, ślinianek i gruczołów potowych, a także komórkach glejowych. Nowotwory wywodzące się z tych komórek także wykazują ekspresję białka S-100, jednak ekspresja ma charakter zróżnicowany. Ekspresję białka S-100 wykazano w znacznej części dobrze zróżnicowanych raków ślinianek, tkanki tłuszczowej i tkanki chrzęstnej oraz nowotworów z komórek Schwanna. Odczyn S-100 wykazują niemal wszystkie chłoniaki złośliwe oraz niektóre przypadki histiocytów x.4,5 Białko S-100 jest dosyć rozpowszechnione w organizmie, a potwierdzenie obecności w tkankach umożliwia zidentyfikowanie kilku nowotworów, a w szczególności czerniaków.

Nestin (EP287) i (10C2)

Nestyna to białko filamentu pośredniego (IF) klasy VI. Do ekspresji nestyny dochodzi w przypadku przodków komórek nerwowych podczas rozwoju ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego. Cytoplazmatyczne barwienie anty-nestyny występuje głównie w stanach patologicznych. Zgłoszono, że ekspresja nestyny jest znacznie większa w przypadku czerniaka i jest skorelowana z bardziej zaawansowanymi stadiami choroby.1 Immunoreaktywność nestyny została również zgłoszona w przypadku komórek czerniaka bezbarwnikowego negatywnego HMB-45 i barwnikowego, niedesmoplastycznego czerniaka. Nestyna jest również przydatna w dalszej klasyfikacji raka sutka. Tylko cytoplazmatyczne barwienie jest uważane za pozytywne, a wszelkie barwienie jądrowe jest uznawane za artefakt tła.

Powyższe charakterystyki pochodzą ze strony producenta Cell Marque.